Mauthausen – Ljubljana

Mauthausen Ljubljana

Je was er niet naar op zoek maar je komt er tijdens je vakantie toevallig langs. Na een rit over een mooie bergpas vanuit Oostenrijk op weg naar Slovenië. Een klein concentratiekamp.

Een paar honderd meter over de grens van Oostenrijk-Slovenië vind je een buitenkamp van Mauthausen, een concentratiekamp van de Duitsers. Het enige nazi-kamp in Slovenië. Veel Joegoslaven en Fransen  maar ook mensen uit andere Europese landen hebben hier gewerkt, geleden en geleefd en een groot aantal  kwam hier nooit meer levend vandaan.

Er is niet veel meer over van het kamp. Wat betonnen overblijfselen van barakken en crematoria en de nodige informatieborden. Ruige natuur is bezig de zaken over te nemen. Een kolossaal monument zorgt dat er eenvoudigweg niet vergeten kan worden. Tenminste, dat denk ik.

Voorportaal van een van de crematoria

Er hangt een vreemde, moeilijk te definiëren sfeer als je er rondloopt. Het is anders dan bij de meeste andere concentratiekampen. Om je heen heb je namelijk fantastische uitzichten op de omringende bergen en prachtige blauwe luchten zoals je die meestal alleen maar  in de Alpen ziet. Je realiseert je dat de gevangenen daar waarschijnlijk maar weinig van hebben kunnen genieten.  Dat geeft een beklemmend gevoel. Je loopt op grond waar mensen hebben geleden en waar is gemoord.

Uitzicht op de bergen

Er staat niet veel meer overeind maar de  details zijn nog maar al te reëel. Een overblijfsel van een rudimentair crematorium met pijp laten aan duidelijkheid niets te wensen over.

Crematorium

Bij het verlaten van het kamp tref ik op de parkeerplaats twee Duitsers die gezellig aan de picknick zitten. Het lijkt erop dat ze geen weet hebben op welke plek ze zich bevinden en wat hier zo’n 60 jaar geleden heeft plaatsgevonden. Maar och, wie ben ik om een oordeel te vellen over hun onwetendheid of hun lastig te vallen met de gruwelijke dingen die hun landgenoten hier zestig jaar geleden hebben uitgevoerd. Zij kunnen niet verantwoordelijk gehouden worden voor de gruwelijkheden die hun landgenoten hier hebben begaan. We mogen nooit vergeten maar moeten ook weten te vergeven. Voor iemand die de verschrikkingen van een oorlog niet aan den lijve heeft meegemaakt, is dat echter een stuk eenvoudiger dan voor mensen die daar wel onder hebben geleden of die hierdoor dierbaren moeten missen.